‘Veel kerken vergrijzen en krijgen dus vaker te maken met dementie’, zegt Mezzo-beleidsmedewerker Henriëtte van Gils. ‘Het is een opdracht voor de kerk om in die situatie blijvend aandacht voor elkaar te houden.’ Die taak moet de hele gemeenschap zich aantrekken, vindt Van Gils. ‘Het is jammer als mensen alleen nog maar door een dominee of pastoor bezocht worden.’
Mezzo en Alzheimer Nederland vroegen hun achterban naar activiteiten en gebeurtenissen waar verzorgenden van mensen met dementie nog van kunnen genieten. Een kwart van de respondenten zegt kracht te putten uit het gedeelde geloof met hun dementerende partner of ouder.
bron: ND dec'13
Ook de gids Dementievriendelijke gemeenten adviseert onder meer om ontmoetingen tussen mensen met dementie, hun mantelzorgers en mensen die geen dementie hebben. Dementie in al zijn facetten en de bijbehorende gevoelens van machteloosheid, schaamte, woede en onbegrip moet bespreekbaar gemaakt worden. Kunnen spreken over de aandoening betekent dat je de last kunt delen.
Een manier om dergelijke ontmoetingen, te realiseren en - tegelijkertijd voorlichting te geven over dementie - is de theatervoorstelling Bovenkamer. Bovenkamer is een solovoorstelling van Thomas Borggrefe. Borggrefe werkt al meer dan 20 jaar met mensen met dementie en maakt al sinds 1999 voorstellingen over dit onderwerp. Na de voorstelling gaat de theatermaker in gesprek met het publiek.
Theater is een vertrouwd medium dat mensen associëren met amusement. Een uitnodiging voor een theatervoorstelling is laagdrempeliger dan een gespreksgroep of lezing.
Als het publiek eenmaal in de zaal zit, stellen toeschouwers zich makkelijker open voor het getoonde ‘omdat het toch niet echt’ is en wordt de toeschouwer snel geraakt. Samen geraakt worden (én bevrijdend lachen) brengt een sfeer van saamhorigheid en verbondenheid. Zo ontstaat ruimte voor ontmoeting.
Op subtiele wijze geeft deze voorstelling informatie over het proces van dementie, de werking van de hersenen en de betekenis van muziek. Toeschouwers krijgen niet alleen informatie maar kunnen zich ook inleven. Thomas Borggrefe maakt de complexe problematiek rond dementie begrijpelijk, invoelbaar en bespreekbaar.
"Het was een fantastische avond, omdat het alles in zich had waar wij als remonstranten voor willen staan: een voorstelling die aan het denken zet, een nagesprek waarbij levensvragen in een open sfeer besproken konden worden, verbinding die gelegd wordt met kunst (klassieke muziek, theater) en dan ook nog ruimte voor humor en begripvolle relativering en last but not least: mooi acteerwerk. Alleen al het feit dat dementie ter sprake wordt gebracht is iets wat past bij onze vrijzinnige, liberale traditie. Bij een actuele manier van geloven. Maar eigenlijk kom ik woorden tekort" aldus mw. ds. P.L. van Asselt verder lezen
Ademloos zaten de aanwezigen te luisteren naar Thomas Borggrefe die de aanwezigen mee nam in het brein van een dementerende dirigent. Tot de laatste plaats was de zaal in het Huis Elisabeth bezet, de klaargezette 120 stoelen waren niet voldoende. Ondersteund door muziek,beweging en dialogen kregen de aanwezigen een kijkje in de wereld van de “bovenkamer” van de dirigent en zijn zoon. Tijdens het tweede deel van de middag ging Borggrefe in gesprek met de zaal. Hij gaf in het kort uitleg van dementie en hoe je er als verzorgende/mantelzorger mee om kon gaan. Na afloop kon ieder na een bijzonder geslaagde middag met een goed gevulde rugzak weer naar huis.
Pastor Jan Kerkhof Jonkman
"De voorstelling van Thomas Borggrefe is niet alleen een hoogstaand theaterstuk, het helpt ook om zicht te krijgen in wat er zoal meespeelt bij dementie. De dementerende zelf wordt inzichtelijk gemaakt, maar ook de direct betrokkenen komen nadrukkelijk in beeld. Dat daarbij de muziek een rode draad is in de voorstelling, maakt het tot een bijna therapeutische beleving. In het gesprek na de voorstelling was er veel herkenning bij de toeschouwers en luisteraars, en bleek ook hoe mensen geraakt waren door de acteur en zijn spel.
Ik denk dat deze voorstelling een bijzondere bijdrage kan leveren in kerken, een van de plekken waar het gesprek over dementie een rol zou moeten spelen.
Aanbevolen!"
Ds. Daan Bargerbos (Gorssel)
Bovenkamer inspireert om mensen met dementie met liefde, aandacht en respect te behandelen.