"Het is een ontzettend mooie beeldende voorstelling, waardoor een groot deel van de aspecten van leven met autisme (zelf of als omgeving) zichtbaar worden gemaakt.
De pow-wow vond plaats tussen hele verschillende mensen. Studenten SPH, professionals, mensen uit de sport, familieleden et cetera. Dit zorgt voor wederzijdse kennisdeling en een groter begrip. Dat is erg waardevol"
Apeldoorn, 29-01-2015 Reactie van een bezoeker
Op eenvoudige, heldere wijze wordt een aantal herkenbare situaties geschets. In die situaties wordt de stress die het vreemde gedrag van Casper bij anderen oproept merkbaar.
Bij Casper, zijn zusje en vooral bij zijn moeder. We zien hoe vooral de moeder probeert alle relaties en gebeurtenissen rondom Casper in goede banen te leiden. Ook hoe dat haar bij tijd en wijle uitput, wat ze doet om tot rust te komen en zichzelf weer op te laden. ….
Ontroerend is het moment als de moeder haar zoon moet vertellen dat zijn vriendinnetje, voor wie hij huiswerk maakt, toch geen echte vriendin is.
Annelies Faber in Tijdschrift Deviant, maart 2011
Op een gure vrijdagavond bezocht ik de bijzondere voorstelling ‘Een indiaan in huis’…. Herkenbare en vergelijkbare situaties werden goed neergezet. Het theatergezelschap maakte gebruik van een eenvoudig decor. Kleine items zoals een snor en grote oren werden gebruikt om diverse personen te karakteriseren. Dit zorgde voor grappige momenten….
Het was een gure vrijdagavond maar ik ging verwarmd terug naar Eindhoven!
Tosca Schoenmakers, Engagement, februari 2011
Wie een gezin kent met een kind met autisme, zal herkennen wat er wordt gespeeld, en beamen hoe het gaat.
“Een Indiaan in huis” is een voorstelling die je als toeschouwer aangrijpt. De indiaan komt echt tot leven,met alle mooie en ontroerende dingen die daar mee samenhangen -en zijn omgeving ook. Ook de zorg, conflicten en vrees over de indiaan blijven niet verborgen. Deze openheid, gebracht met een speelse ernst, ontwapent, en zet tot denken aan, ook voor wie het niet kent.”
Psychiater Wim Schlooz (werkzaam bij Herlaarhof, te Vught)
Het in ontvangst nemen van een warm welkom, het toegangskaartje en een gekleurde veer vormt de start van de thema-avond van het AIC Arnhem in het Posttheater teArnhem op 7 april 2011. Een speciale thema-avond dit keer omdat het georganiseerd is in het kader van de autismeweek van 2 t/m 9 april 2011 en… mét succes. De foyer van het theater is namelijk goed gevuld op het moment dat de deuren naar de theaterzaal geopend worden. Theatergroep Bint vertelt in de voorstelling ‘Een indiaan in huis’ het verhaal van Els van Dam. Op een herkenbare, humoristische, soms ook pijnlijke, maar vooral hartverwarmende manier wordt de impact van autisme op het dagelijkse leven van Els en haar gezin uitgebeeld. Ieder gezinslid ervaart zijn of haar eigen problemen, waarbij vooral de rol van de moeder uitgelicht wordt. De problemen van Els worden veelal veroorzaakt door onbegrip vanuit haar omgeving. Ze verkeert in een ongewild dilemma tussen verschillende personen. Een winkel situatie laat zien wat de behoefte van het kind is en waar het moeite mee heeft. Als de situatie uit de hand loopt, weten anderen precies hoe de moeder de situatie had moeten aanpakken. Er worden ook andere voorvallen uitgespeeld waarbij dit thema aan de orde komt. Er is geen waardering en aandacht voor haar als moeder en voor de behoefte van haar kind. De moeder verlaat uiteindelijk in wanhoop het huis en zoekt de rust van een bushalte op. Dit wordt háár moment. Het verhaal laat juist in die rust zien hoe trots ze eigenlijk is op dat bijzondere kind binnen haar gezin. Het kind dat al zijn speelgoedpaarden keurigin een doosje weet te ordenen, het kind dat alles over indianen weet en vooral ook zo’n andere blik op de wereld heeft.
In de beleving van de jongen is de wereld van de indianen overzichtelijk en het geeft hem houvast. Het inpassen van die indianenwereld in de dagelijkse realiteit van de andere leden van het gezin blijkt echter een stuk lastiger te zijn.
Hoe ervaren de bezoekers van de thema-avond het inpassen van de ‘autistische wereld’ in de dagelijkse realiteit? Zijn er momenten dat zijzelf de wereld om zich heen niet begrijpen? Ervaren zij trots in de momenten met hun kind, partner en/of cliënt?
Het zijn een aantal van de vragen die in navolging van de voorstelling besproken worden in verschillende discussiegroepen. Zo’n discussiegroep wordt pow-wow genoemd in navolging van een traditie bij indianen. Een pow-wow is een bijeenkomst van wijze indianen die samen spreken over levenservaringen. Het dilemma, maar ook de gêne, van de moeder uit de voorstelling wordt ook door hulpverleners, ouders en partners van mensen met autisme ervaren. Het gaat er dan vooral om hoe de omgeving reageert op hetgedrag van de persoon met autisme. Dit gedrag wordt gezien als niet passend binnen de algemeen gehanteerde waarden en normen. De deelnemers aan de pow-wow worden geconfronteerd met een andere cultuur, waarbij doorgaans ook andere gewoonten, waarden en normen horen. Als je deze bekijkt vanuit de gangbare westerse gewoonten, dan lijken die gedragingen en handelingen ineens heel vreemd. Een voorbeeld hiervan is een gewoonte uit China waarbij het boeren na een maaltijd een blijk van waardering is. Probeer hetzelfde in Nederland maar eens te doen en kijk hoe deze ‘blijk van waardering’ ontvangen wordt. Als je in een situatie terechtkomt, waarbij je die situatie anders interpreteert dan de andere mensen om je heen, kun je eengevoel van ‘onbegrepen worden’ ervaren. Zo’n situatie kan zelfs zover gaan datje gefrustreerd raakt. Het jezelf verplaatsen in die vreemde situatie levert een beetje begrip op van wat mensen met autisme dagelijks voelen en ervaren. Er wordt tijdens de pow-wow óók gesproken over het ervaren van trots. De één ervaart dit gevoel van trots op het moment dat de 14-jarige zoon zich zelfstandig kan aankleden. De ander ervaart dit als haar kind met autisme zijn opleiding weet af te maken. Een hulpverlener uit de groep ervaart trots omdat de cliënt zo nauwkeurig is en dingen kan die anderen niet kunnen (of op z’n minst lang niet zo goed kunnen).
Arja Diepstraten, 13 april 2011